تعیین میزان حق‌الزحمه بازرسان در شرکت‌های مختلف متفاوت بوده و به عهده مجمع عمومی عادی است ولی نحوه تعیین آن در قانون مشخص نشده است. طبیعتاً حق‌الزحمه بازرس باید به میزان حجم کاری شرکت و درآمد آن، تعیین شود. حقوق بازرسان
وظایف بازرس اصلی و بازرس علی‌البدل در شرکت‌های سهامی خاص (۳ مورد)
نقش بازرسان برای کنترل فعالیت‌های مالی شرکت‌ها (معمولاً شرکت‌های بزرگ) حیاتی است و کمک بزرگی به شفافیت و نحوه عملکرد مدیران خواهد کرد. همچنین در صورت وجود بازرس امکان تبانی بین مدیران تا حد زیادی از بین خواهد رفت و سهامداران میتوانند اعتماد بیشتری به شرکت و مدیران داشته باشند. انتخاب بازرس اصلی و بازرس علی‌البدل در شرکت‌های سهامی خاص اجباری است. بازرس علی‌البدل در شرایط خاص (استعفا، فوت، معذوریت و از دست دادن صلاحیت بازرس اصلی) جایگزین بازرس اصلی می‌شوند.
بر طبق قوانین شرکت‌ها، اگر بازرسان در انجام وظایف خود کوتاهی کنند و براثر آن، به شرکت و سهامداران آن، خسارت وارد شود، آن‌ها مسئول جبران خسارات وارده خواهند بود. درواقع، مسئولیت ناشی از قصور خدمت مدیران، متوجه بازرسین اصلی و بازرسین علی‌البدل شرکت‌ها هم میشود. قانون‌گذار وظایف مختلفی را بر عهده بازرسان قرار داده است که عبارت‌اند از:
۱. نظارت بر دفاتر مالی و صورت‌حساب‌ها
بازرسان میبایست دفاتر پلمب شرکت شامل دفتر روزنامه و دفتر کل را بررسی کرده و در صورت صحیح بودن، آن‌ها را تصدیق و در غیر این صورت با ذکر دلایل کافی، اظهارنظر خود را طی گزارشی به مجمع عمومی تقدیم کنند. همچنین بازرسان میبایست اطمینان حاصل کنند که حقوق صاحبان سهام (حقوقی نظیر تقسیم سود و حق رای) در حدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است به‌طور یکسان رعایت شده باشد. لازم به ذکر است که فعالیت‌های بازرسان جنبه نظارتی دارد و آن‌ها نمی‌توانند در حساب‌های شرکت دست برده و آن‌ها را تدوین یا تنظیم کنند. بازرسان می‌تواند قبل از تقدیم گزارش، نظر مدیران را جویا شده و اگر موضوعی قابل تصحیح باشد با کمک هم آن را تصحیح کنند.
۲. نظارت بر عملکرد مدیران و اعضای هیئت‌مدیره
عملکرد مدیران و تصمیمات اعضای هیئت‌مدیره سرنوشت شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. بنابراین اگر تخلف یا قصوری از این افراد سر بزند، بازرسان وظیفه‌دارند آن را گزارش کنند. وظیفه دیگر آن‌ها این است که درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته‌اند اظهارنظر کنند و درصورتی‌که آنان اطلاعاتی برخلاف واقع در اختیار صاحبان سهام قرار دهند مراتب را به مجمع عمومی اطلاع دهد. این امر باعث دقت هرچه بیشتر مدیرعامل و مدیران شرکت در رابطه با امور شرکت خواهد شد.
۳. اعلام تخلفات در مجمع عمومی و ارجاع آن‌ها به دادگاه
وظیفه بازرسان است که به‌صورت مکتوب و با ارائه دلایل متقن و کافی، تخلفات مدیران را در مجامع عمومی شرکت مطرح کرده و در صورت لزوم مدارک را به دادگاه ارائه دهند. گفتنی است که تصویب صورت‌های مالی شرکت نیز بدون گزارش بازرسان، بی‌اعتبار است. همچنین حضور بازرس علی‌البدل هنگام افزایش سرمایه در شرکت ضروری است.
خواندن مقالات زیر توصیه میشود….